Bireysel emeklilik nedir? Bireysel emeklilik sistemi nedir? Bireysel emeklilik sistemine nasıl üye olunur? Bireysel emekli sisteminde borçlanma nasıl yapılır? Bireysel emeklilik ile ilgili merak ettiklerinizin ayrıntıları yazımızın devamında yer almaktadır. Bireysel emeklilik çok sorulan sorular ve yanıtları yazımızın devamında yer almaktadır.
Bu yazımızda bireysel emeklilik sistem hakkında merak edilen sorular ve cevaplarını yer verdik.. Bir çok vatandaş bireysel emeklilik sistemi (BES) hakkında yeterli bilgiye sahip değil.Bizde bireysel emeklilik sistemi hakkında en çok sorulan sorular ve ceveplarını yoğun istek üzerine yeniden yayınlayalım dedik.
Peki Bireysel Emeklilik Sistemi nedir?
Bireysel Emeklilik Sistemi, kişilerin aktif çalışma yaşamları süresince yaptıkları tasarrufları uzun vadeli yatırıma yönlendirerek emeklilik dönemlerinde, yaşam standartlarını koruyabilecekleri bir gelir elde etmelerini sağlayan özel bir emeklilik sistemidir. Kişiler bu sisteme gönüllü katılarak, sosyal güvenlik sisteminin sağladığı emeklilik gelirine ek bir gelir sağlayabilmektedir.
Sistem ne zaman başladı?
Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu 28 Mart 2001 tarihinde kabul edilmiş, 7 Nisan 2001 tarih ve 24366 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Kanun, yayımı tarihinden 6 ay sonra 7 Ekim 2001 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 27 Ekim 2003 tarihinde ilk emeklilik planlarının tasdiki ile emeklilik şirketleri faaliyete başlamıştır.
Bireysel Emeklilik Sistemi’nin amacı nedir?
Bireysel Emeklilik Sistemi’nin amaçları özetle şu şekilde sıralanabilir:
Bireylerin emekliliğe yönelik tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesi ile emeklilik döneminde ek bir gelir sağlanarak refah düzeylerinin yükseltmek,
Ekonomiye uzun vadeli kaynak yaratmak,
İstihdamı artırmak,
Ekonomik kalkınmaya katkıda bulunmak
Bireysel Emeklilik Sistemi’ne katılım zorunlu mu?
Hayır. Sistem gönüllü katılım esasına dayalı bir sistemdir.
Sisteme katılabilmek için Sosyal Güvenlik Kurumu’na bağlı olmak ya da çalışıyor olmak gerekli mi?
Fiil ehliyetine sahip herkes Sosyal Güvenlik Kurumu’na bağlı olsa da, olmasa da sisteme dahil olabilir.
Bireysel Emeklilik Sistemi, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndaki gibi sağlık vb. hizmetler de sunuyor mu?
Bireysel Emeklilik Sistemi; katkı paylarının/tasarrufların toplanması, değerlendirilmesi ve kişiye toplu para ya da maaş ödenmesi esasına dayanmaktadır. Bu sistem, Sosyal Güvenlik Kurumu’nda mevcut olan sağlık hizmetleri veya diğer hizmetleri sunmamaktadır.
Bireysel Emeklilik Sistemi’ne katıldıktan sonra sosyal güvenlik sistemindeki haklarım geçerliliğini kaybeder mi?
Hayır. Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan kaynaklanan haklar devam edecektir. Bu arada Bireysel Emeklilik Sistemi’ne katkı payı ödeyerek ikinci bir emeklilik geliri elde etmek mümkündür.
Bireysel Emeklilik Sistemi’ne girdiğimde halen prim ödediğim Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan çıkmalı mıyım?
Bireysel Emeklilik Sistemi’ne giren katılımcının Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan çıkması söz konusu değildir. Bireysel Emeklilik Sistemi, zorunlu sosyal güvenlik sisteminin alternatifi değil, tamamlayıcısıdır.
Sosyal Güvenlik Kurumu’ndaki emeklilik haklarımı bireysel emeklilik hesabıma aktarabilir miyim?
Katılımcıların Bireysel Emeklilik Sistemi’nde geçirdikleri süreyle, sosyal güvenlik sisteminde geçirdiği sürenin ilişkisi bulunmamaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumu’ndaki emeklilik hakları, bireysel emeklilik hesabına aktarılamaz.
Bireysel Emeklilik Sistemi güvenli midir?
Şirketlerin emeklilik faaliyetleri Hazine Müsteşarlığı’nın; şirketin fonlarına, portföy yöneticilerine ve saklayıcılara ilişkin hesap ve işlemleri Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) denetimine tabidir. Şirketin yılsonu mali tabloları bağımsız denetim kuruluşları tarafından denetlenirken fonların hesap ve işlemleri ayrıca yılda en az bir defa bağımsız dış denetime tabidir.
Bireysel Emeklilik Sistemi’nin güvenli ve etkin biçimde işletilmesini sağlamak, katılımcıların hak ve menfaatlerini korumak amacıyla emeklilik şirketlerinin faaliyetleri Hazine Müsteşarlığı’nın günlük gözetim ve denetimine tabidir. Hazine Müsteşarlığı bu görevin yürütülmesini teminen Emeklilik Gözetim Merkezi’ni görevlendirmiştir.
Birikimlerim güvencede mi? Emeklilik şirketi finansal sıkıntıya düşerse ne olur?
Bireysel Emeklilik Sistemi’nde ödenen katkı paylarıyla alınan emeklilik yatırım fonu varlıkları Takasbank’ta saklanmaktadır. Emeklilik şirketi varlıkları ile emeklilik yatırım fonu varlıkları ayrıdır. 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu 17. maddesi uyarınca fon malvarlığı rehnedilemez, portföye ilişkin olarak yapılan işlemler haricinde teminat gösterilemez, üçüncü şahıslar tarafından haczettirilemez ve iflas masasına dahil edilemez. Aynı Kanun’un 14. maddesinde şirketin mali bünyesinin, katılımcıların hak ve menfaatlerini tehlikeye sokabilecek düzeyde zayıfladığının ve şirketin mali durumunun düzeltilmesine imkan bulunmadığının tespit edilmesi halinde Hazine Müsteşarlığı’nın bağlı olduğu bakanlık tarafından uygulanabilecek muhtemel yaptırımlar belirtilmiştir.
Bireysel Emeklilik Sistemi’nde vefat teminatı var mıdır?
Hayır, Bireysel Emeklilik Sistemi’nde vefat teminatı bulunmamaktadır. Ancak katılımcının sözleşme süresi içinde vefat etmesi durumunda, birikimleri ve devlet katkısı ve getirilerinin tümü, varsa emeklilik sözleşmesinde belirtilen lehdarlara ya da kanuni varislerine ödenir.
Kısa vadeli birikim yapmak istiyorum, emeklilik sistemine girmem avantajlı olur mu?
Bireysel Emeklilik Sistemi, uzun vadeli bir yatırım ve tasarruf sistemidir. 29 Ağustos 2012 tarihinden itibaren stopaj kesintisi getiri üzerinden yapılsa da, sistemden erken ayrılma durumunda, emeklilik hakkı kazanarak ayrılma durumuyla karşılaştırıldığında daha yüksek oranda stopaj kesintisi uygulanmaktadır. Bununla birlikte, devlet katkı sistemi dahilinde, katılımcıların hesaplarına aktarılacak devlet katkısı ve getirisinin tamamına hak kazanmak, vefat ve maluliyet durumları dışında ancak emeklilik hakkı kazanmakla mümkün olabilecektir.
Ayrıca sözleşme kapsamında öngörülmüşse, 10 yıldan önce sistemden ayrılma durumunda katılımcının birikimlerinden giriş aidatının ertelenmiş bölümü indirilebilecektir.
Bireysel Emeklilik Sistemi’nde ne gibi risklerle karşı karşıya kalabilirim?
Bireysel Emeklilik Sistemi’ne yatırılan katkı payları katılımcıların tercih ettiği emeklilik yatırım fonlarında değerlendirilmektedir. Bu fonlar türlerine göre; hisse senedi, devlet tahvili, kıymetli madenler vb. içermektedir. Tercih edilen fonların içerdikleri varlıkların kazanç ya da kayıpları katılımcıların birikimlerini belirlemektedir. Örneğin, hisse senedi ağırlıklı bir emeklilik fonuna yatırım yapılması ve borsanın değer kaybetmesi durumunda, katılımcıların fonları da portföylerinde yer alan hisse senetlerine bağlı olarak değer kaybedebilir. Bu da katılımcıların birikimlerine yansır. Ancak alınacak riski belirlemek her zaman katılımcıların elindedir. Katılımcılar güvenli yatırım için daha az getiriye razı olup daha az risk içeren fonlara ağırlık verebilir veya daha fazla risk alarak daha fazla getiri sağlama ihtimali olan fonları seçebilir. Ayrıca katılımcılar fon dağılımı değişikliği hakkını kullanarak birikimlerinin dahil olduğu fonları değiştirebilirler.