Bireysel Emeklilik Sistemi Neden Önemli ? Bireysel Emeklilik Neler Kazandırır?
Bireysel emekli Sistemi (BES) 14’üncü yaş gününe doğru ilerliyor. Türkiye’de 11 şirketle başlanıyor ve bugün 19’a ulaşmış, dünyanın en büyük sigorta şirketleri de ülkemizde ki bu pastadan pay almak için boş durmamış ve bu sektöre girmiş durumda… BES şu anda 70 milyar liraya ulaşmış durumda ama 2023 yılında 400 milyar liraya ulaşabilir. Doğru anlatılır ve anlaşılabilirse katılımcı sayısı da katılım miktarı da beklentileri aşabilir.
BES, bireylerin emeklilik dönemlerinde refah seviyelerinin düşmemesini, yurt içinde uzun vadeli tasarruf seviyesini yükselterek yarattığı fonlarla ülke ekonomisine katkı sağlamayı hedefler.
Birisini 10, 20, 30 yıl bu sistemin içine para öde diye ikna etmek kolay bir şey değil, konuyu anlamak ve zihinsel olarak değişim-gelişim gerekiyor. Emekli olunca çalışırken alınan maaş alınamıyor, çalışırken edinilen her harcama alışkanlığı, emekli olunca zor günlerin habercisi, kazanırken bir miktar tasarruf yapmak kaçınılmaz, işte bunun için BES’in önemi çıkıyor ortaya.
İsteyen istediği miktarla başlayabilir, her ay sabit bir miktarla devam edebilir, artırabilir olmadı azaltabilir, durdurup yeniden başlatabilir, eline ekstra bir kazanç geçtiğinde ara ödemeler de yapabilir. Tasarrufunu istediği şekilde yönetebilir, her yıl 6 defa yatırım tercihini değiştirebilir, yüksek riskli, orta riskli, risksiz/sabit getirili fonlara yatırım yapabilir. Döviz, altın, hisse senedi, bono, tahvil, faizli, faizsiz, yurt içi, yurt dışı, karma…
Birçok seçenek var, değişen, gelişen şartlara göre yatırımınızı bu fonlar arasında yönlendirmek mümkün. Her emeklilik sisteminin müşterilerine sunduğu seçenekler farklılık gösterse de temel mantık aynı, tasarruflar uyumayacak, müşterinin tercihine göre ilave bir getiri sağlayacak şekilde tasarlanmış…
Her 3 yılda 1 milyon yeni kişi BES demiş
BES katılımcısı sayısı 2006’da 1 milyon, 2009’da 2 milyon, 2012’de 3 milyon. Her 3 yılda 1 milyon yeni kişi sisteme girmiş. Daha sonra işin içine devlet girmiş ve (her yüz Tl ye 25 Tl) devlet katkısı sisteme ayrı bir ivme kazandırmış ve her yıl 1 milyon yeni katılımcı gelmeye başlanarak süreç 3’e katlanmış. Bu sisteme devlet katkısı bununla da sınırlı kalmadı.
BES’e kademeli otomatik katılım kapsamında ilk aşamada bin ve üzeri çalışanı olan özel sektör 1 Ocak 2017’de, memurlar (genel ve özel bütçeli idareler) ile 250-1000 çalışanı bulunan özel sektör 1 Nisan 2017’de sisteme girerken, 100-250 çalışanı olan özel sektör de 1 Temmuz 2017 itibarıyla sisteme katılım sağladı.
BES’e yılbaşından sonra otomatik olarak katılanların sayısı 30 Haziran itibarıyla 2 milyon 515 bin 627 olarak kayıtlara geçti. Yani 6 ayda 2.5 Milyon kişi…
Aynı dönemde çalışanların fon tutarı 600 milyon 136 bin 238 lira oldu. Yılbaşından bu yana BES’e en yüksek katılım nisan ayında 1 milyon 300 bini aşkın memurun sisteme katılmasıyla gerçekleşmişti.
-18 Yaş Üstü 55 Milyon, Katılımcı Sayısı 7 Milyon
BES temel göstergelerine göre ise 30 Haziran itibarıyla sistemdeki katılımcı sayısı 6 milyon 811 bin 854 oldu.
Söz konusu dönemde katılımcıların fon tutarı 60 milyar 732 milyon 398 bin 129 lirayı bulurken, devlet katkısı fon tutarı da 9 milyar 7 milyon 93 bin 159 lira olarak gerçekleşti.
Bu arada, kademeli geçişte mahalli idareler ve KİT’ler ile 50-100 çalışanı olan özel sektör 1 Ocak 2018’de, 10-50 çalışanı olan özel sektör 1 Temmuz 2018’de, 5-10 çalışanı olan özel sektör ise 1 Ocak 2019’dan itibaren BES’li olacak.
BES’te ulaşılan büyüklüğün Türkiye’nin 80 milyon nüfusu dikkate alındığında yeterli mi, Türkiye’de 18 yaş üzeri nüfusun 55 milyon olması 7 milyonun çok az olduğuna işaret ediyor. 48 Milyonluk potansiyelin varlığı, değerlendirilmediği taktirde bu kadar kişinin tasarruf yapmadan hızla yaşlanacağı anlamını taşıyor. Katılımın 2 yıl içinde ikiye katlanıp 14 milyon kişiye ulaşması beklentiler dâhilinde.
Maaş alan her kesimde zorunlu tasarrufa emeklilik fonuna katılımın mecbur bırakılması eleştirilmiş, ancak ayrılmaların serbest bırakılması, bu eleştirileri boşa çıkarmıştı. Sonuç itibariyle gündeminde olmayan herkes bir şekilde bu tasarruf sistemiyle tanıştı ve birkaç ayda olsa fonlarla çalıştı. Bu tanışma bir gün tekrar buluşmanın anahtarı olacaktır. Ülkenin büyümesi tasarrufu, tasarruflar fonların büyümesini destekleyecektir.
Emekliliğine 10 yıl kalanların bu fırsatı kaçırmaması gerekir.
Devlet her 25 TL’sine 100 TL katkı sunacak, tasarruf yapacak vatandaş aramakta, buna razı olan vatandaşına da bu 25 TL’yi hibe etmekte, tasarruf yapmayı özendirmekte ve ödüllendirmektedir. Sistemde 10 yıl kalma şartı var, buda emekliliğine 10 yıl kalanlar için bulunmaz bir fırsat, çifte emeklilik çifte ikramiye gibi düşünülebilir bu, sisteme daha erken girmiş olmanın avantajları tabiki daha iyi, ama ben okadar çoook bekleyemem diyenler için 10 yıl iyidir.
Bireysel Emeklilik Ekonomik Savunma
Hem devlet hem de vatandaşlar için kazançlı bir durum. Böylece devlet vatandaşlarıyla birlikte bir anda %500 lük bir artışla yeni bir tasarruf kaynağı oluşturmaktadır, bu kaynak aynı zamanda uzun vadeli bir sistemde değerlendirileceği için tasarruf yapan, her gün büyüyen güçlü ve yeni bir ordu kurmaktadır. Bu fon ordusu ülkeyi ve vatandaşlarını birçok ekonomik krizden koruyacak caydırıcı bir kalkan vazifesi de görecektir.
Gençlerde de tasarruf yapma alışkanlığı artıyor, 18-25 yaş arasındaki her yüz kişiden 16 sı geleceği için birikim yapmaya başlamış olması olumlu, bu ülke ortalaması olan %12,7‘nin üzerinde. Bu katılımcı sayısındaki artış kadar, yatırımların büyüklüğü, düzenli olup olmaması, fonların yöneticileri hepsi ayrı ayrı öneme sahip.
Kaynak;Nevzat Gün