Gurbetçi Ev Hanımları Çalışmadan Emekli Olabilir Mi?
Gurbetçi ev hanımları emekli olabilir mi? Çalışmadan emekli olmak mümkün mü? Yurtdışında yaşayan ev hanımları emekli olabilir mi? İşte ayrıntılar yazımızın devamında.
Yurtdışında çalışan ve Türkiye’den emekli olamak isteyen şahıslar, bu süreleri borçlanarak emekli olabiliyor. Yurtdışında yaşayan bayanlar ise hiç çalışmamış olsalar bile, ikâmet ettikleri her süreyi emeklilik hesaplarından saydırabiliyor.
Türkiye dışında yaşayan milyonlarca Türk vatandaşı bulunuyor. Bunların birçoğunun Türkiye’de de sigorta başlangıçları bulunurken , bazıları da yurtdışında belli bir süre çalıştıktan sonra Türkiye’ye dönüp sigortalı oluyor.
Bunların dışında bazı gurbetçiler sigortalı olarak çalışıyor ve Türkiye’de hiçbir sosyal güvenlik kurumuna kayıt yaptırmıyor.
Yukarıda saydığımız bu üç durumdaki vatandaşlar yurtdışı hizmetlerini saydırarak Türkiye’de emekli olma imkanı bulunuyor. Bu durumda olan vatandaşlar ya borçlanarak emeklilik başvurusu yapıyor ya da o günler yapılan anlaşmalar gereği Türkiye’de de sigortalı olarak geçerli sayılıyor.
Erkeklerin bu haklardan yararlanabilmesi için 18 yaşından sonraki belgeli çalışmaları istenirken ,kadınlar için durum farklı. Kadınların Türkiye’de emekli olmak istediklerinde çalışmış olma şartları yok. Yurtdışında ev kadını olarak bulundukları süreler emeklilik hesabına katılabiliyor. Bu süreleri Türkiye’ye gelerek geriye doğru borçlanarak kazanabiliyorlar.
Örneğin Ayşe Hanım 20 yaşında Almanya’ya gitti ve orada hiç çalışmadan 5 yıl ikâmet etti. Ayşe Hanım Türkiye’ye gelerek 5 yıllık borçlanma yapabiliyor ve borçlanma yaptığı tarihten geriye doğru 5 yıllık prim kazanıyor. Yaş ve prim sayısına göre emekli olabiliyor. Borçlanma kapsamındaki süreler mevzuatta şu şekilde belirleniyor: “Türk vatandaşı olanlar, 18 yaşını doldurduktan sonra Türk vatandaşı olarak yurtdışında geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bunlar sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleriyle ev kadını olarak geçen sürelerdir.”
EV HANIMLARIN YURTDIŞI BORÇLANMASI YAPABİLMESİ İÇİN HANGİ BELGELER GEREKİYOR?
Ev kadınlarının yurtdışında oturduklarına dair alacakları ikâmet belgesi şunlardan biriyle teyit ediliyor:
1) İkâmet belgesinin Türkiye’de yeminli tercüme bürolarınca onaylanmış tercümesi.
2) Çalışma ve Sosyal Güvenlik müşavirlik veya Ataşeliği’nin bulunduğu Türk temsilciliklerince ikâmet belgesine istinaden düzenlenecek belge.
3) Yurtdışına çıkış ve yurda giriş tarihlerinin bulunduğu pasaport sayfalarının fotokopisi.(e devlet üzerinden yurda girişi çıkış belgesi dökümü)
Türkiye’den ev hanımı emeklilik başvurusu
Ev kadınları belli şartları tamamladıklarında emekli olabilir ve emekli maaşı alabilir. Şimdi gelelim bunun nasıl olacağına…
Öncelikle birinci şart; bir işyerinde zorunlu sigorta kapsamında çalışmıyor olmak ya da 30 günden az çalışıyor olmak…
İkincisi; 18 yaşını doldurmuş olmak… Üçüncüsü; kendi sigortalılığı dolayısıyla, bir maaş almamak. Dördüncüsü ise Türkiye’de ikamet etmek. Bu şartları taşıyorsanız dilekçenizi yazıp, en yakın Sosyal Güvenlik Kurumu Müdürlüğü’ne (SGK) gidin. Dilekçenizi verdiğiniz günün ertesi günü sizin için emeklilik tarihi başlamış demektir. Siz artık isteğe bağlı sigortalı oldunuz…
Şimdi bunun için bir prim ödemeniz gerekiyor. Bu prim miktarını gelirinize göre belirlemeniz mümkün. Yani en azını da ödeyebilirsiniz, en yükseğini de. Böylece ileride alacağınız emekli maaşınızın miktarı artabilir ya da azalabilir. Bizim tavsiyemiz; imkânı olan en yüksek miktardan ödemeniz. İleride rahat edersiniz. Ödeyeceğiniz miktarlar asgari ücrete göre belirleniyor. En düşük miktar, brüt asgari ücretin yüzde 32’si kadar oluyor. Bunun yüzde 20’si malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi olarak alınıyor. Kalan yüzde 12’si de genel sağlık sigortası primidir ki, böylece sağlık hizmetlerinden de yararlanabiliyorsunuz. 2014 yılının ilk 6 ayı için belirlenen brüt asgari ücret 1.071 lira. Bunun yüzde 32’si ise 342 lira 72 kuruş… Bu miktar en düşük ödenecek rakamdır.
İsteğe bağlı sigortada bir incelik var. Bu şekilde ödenen primler 5510 sayılı Kanun’un 4. maddesinin b fıkrası kapsamında. Başka bir deyişle Bağ- Kur sigortası olarak değerlendiriliyor.
Çokça duyduğumuz bir uygulama var, bu konuda da uyarmak istedim. Özellikle ev kadınları, bazı tanıdık şirketlerde çalışmadıkları halde hatır olarak sigortalı gösteriliyor. Bu uygulama tamamen yasa dışıdır ve büyük cezalarla karşılaşma riski vardır. Ceza bir tarafa, eğer tespit edilirse ödediğiniz tüm paralar ve sigortalılık zamanları boşa gider.