Hem Hollanda’dan Hem de Türkiye’den Nasıl Emekli Olunur ?

Hem Hollanda’dan Hem de Türkiye’den Nasıl Emekli Olunur ? başlıklı yazımızın konusu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığımıza Hollanda’da yaşayan vatandaşlarımızdan gelen sorular ve cevaplar olacak. Hollanda’da halen çalışmakta olan yahut emeklilik hakkını elde etmiş tüm Türk ve çifte vatandaşlık hakkına sahip olmuş gurbetciler iki devletin yapmış olduğu karşılıklı anlaşmalar neticesinde iki ülkeden de aynı anda emekli olma hakkı vermiştir. Çalışanların her iki ülke emeklilik şartlarını yerine getirmeleri neticesinden ,iki ülkeden aynı anda emeklilik maaşı alma hakkı verilmiştir.

Hollanda’dan emeklilik işlemleri ile ilgili tüm soru ve sorunlarınız hakkında detaylı bilgiyi Rotterdam Başkonsolosluğu ve Deventer Başkonsolosluğu bünyesinde hizmet veren Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliğinden randevu alarak edinebilirsiniz.

Hem Hollanda’dan Hemde Türkiye’den Çifte Emeklilik Olabilir mi?Hollanda’dan emekli olamk için gerekli şartlar neler? Hollanda emeklilik işlemleri hakkında sık sorulan sorular.

Hollanda’dan emekli olma konusunda bilgi verir misiniz?

Hollanda sosyal güvenlik sistemi ikamet esasına dayanmaktadır. Hollanda’da 15-65 yaşları arasında 50 tam yıl ikamet eden herkes tam yaşlılık aylığına hak kazanır. Diğer bir ifade ile Hollanda’da ikamet ettiğiniz her yıl için tam yaşlılık aylığının % 2’sine hak kazanırsınız. Hollanda’da ikamet ettiğiniz sürelerde çalışıp çalışmamanız yaşlılık aylığınızın miktarını etkilemez.

Eşiniz Hollanda’da ikamet ediyorsa, siz de Hollanda’ya hiç gitmemiş olsanız dahi, sanki Hollanda’da ikamet ediyor gibi Hollanda yaşlılık aylığının her yıl % 2’sine hak kazanırsınız. Ancak bundan yararlanabilmek için Türkiye’deki eşin Türk mevzuatı kapsamında yaşlılık aylığı bakımından sigortalı olmaması veya yaşlılık aylığı almıyor olması gerekmektedir.

Yaşlılık aylığına hak kazanma yaşı 2012 ila 2023 yılları arasında kademeli bir geçiş ile 65’ten 67’ye çıkarılmaktadır.

Hollanda’da bir firmada çalıştım. İşletme/Ek emekli aylığı almak için hangi şartlar aranmaktadır, kısaca bilgi verir misiniz?

Hollanda’da genel yaşlılık sigortasına ilave olarak işyeri emeklilik uygulaması bulunmakta olup, tamamen özel bir sistemdir. Ya işyerinin kendi emeklilik sandığı ya da işkolu emeklilik sandıkları vardır. Çalıştığınız dönemde aylıklarınızdan özel emeklilik sandığı primi kesilmiş ise bu sandıkta hakkınız bulunmaktadır. Farklı işyerlerinde çalıştıysanız her bir işyerinin farklı emeklilik sandığı olabilir. Ya da bu sandıklardaki haklarınız tek sandıkta toplanmış olabilir.

65 yaşınıza geldiğinizde bu özel emeklilik sandıklarına başvurarak yaşlılık aylığı bağlanmasını istemeniz gerekir. Aylıklarınızın brüt yıllık tutarı 420 avronun altında ise size bir defaya mahsus toplu ödeme yapılır ve bu sandıkla ilişkiniz kesilir.

İster toplu ödeme ister aylık olarak ödeme yapılsın, kesinti yapılmadan brüt tutarın size ödenmesi gerekir. Ödemede kesinti varsa, Müşavirliğimiz veya Ataşeliklerimiz ile temas kurunuz.

Türkiye’de ikamet ediyorum. Hollanda’dan bağlanan emekli aylığım kesildi, ne yapmam gerekir?

Emekli aylığınızın neden kesildiğini öğrenmek ve sorunu çözüme kavuşturmak amacıyla Müşavirliğimiz veya Ataşeliklerimiz ile temas kurunuz.

Hollanda’dan aldığım yetim aylığı Türkiye’ye dönersem kesilir mi?

Hollanda’da tek velili yetim aylığı kaldırılmıştır. Yetim aylığının bir kısmı geride kalan velinin dul aylığına ilave edilmiştir. Bununla birlikte tek velili yetim aylığının kaldırılması kararına karşı dava açılmış olup yargı süreci devam etmektedir.

Davanın olumlu sonuçlanması halinde yetim aylığının Türkiye’ye transferi mümkün olacaktır.

Türkiye’ye kesin dönüş yapmak istiyorum. Primlerimi alabilir miyim veya SGK’ya transfer ettirmek suretiyle Türkiye’den emekli olabilir miyim?

Hollanda sosyal güvenlik mevzuatı kapsamında adınıza biriktirilen primlerin Türkiye’ye iadesi veya transferi mümkün değildir. Öngörülen emeklilik yaşını tamamladığınızda Hollanda’daki sigorta sürelerinizle Türkiye’deki sigortalılık süreleriniz Sosyal Güvenlik Anlaşmasına göre birleştirilerek tarafınıza yaşlılık aylığı bağlanacaktır.

Türkiye’ye kesin dönüş yapmak istiyorum. Sosyal haklarım nelerdir ve bunları nasıl kullanabilirim?

Türkiye’ye kesin dönüş yaparken ne tür sosyal haklarınızın bulunduğu, dönmeden önce Hollanda’daki durumunuza bağlıdır.

Hem Hollanda mevzuatı hem de Türk mevzuatı kapsamında çok kapsamlı sosyal haklarınız bulunabilir. Bunlar yaşınıza, cinsiyetinize, vatandaşlığınıza (çifte vatandaş, Hollanda vatandaşı, Türk vatandaşı), Hollanda’daki ikamet ve çalışma sürelerinize, çalışıp çalışmadığınıza, bir sosyal güvenlik ödeneği alıp almadığınıza ve ikamete dayalı sosyal yardım alıp almadığınıza bağlıdır.

Kesin dönüş yapmadan önce mutlaka Müşavirliğimize veya Ataşeliklerimize başvurunuz ve haklarınız konusunda detaylı bilgi alınız.

Hollanda’da çalıştıktan sonra Türkiye’ye döndüm, hizmet belgesini nasıl temin edebilirim?

Hizmet belgesi almanız için Lahey Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirliği veya Rotterdam ve Deventer Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliklerine başvurmanız gereklidir.

Hizmet belgesi için kişinin çalıştığı iş yerinin unvanı, adresi ve çalışmaya başlama ve bitiş tarihlerini gösterir belgelere ihtiyaç duyulmaktadır. Hollanda Sosyal Sigortalar Kurumu (SVB) bu kayıtları tutmamaktadır.

Adınıza hizmet belgesi düzenlenebilmesi için;

Nüfus cüzdanınızın ön ve arka sayfalarının fotokopileri,
pasaportunuzun işlem görmüş sayfalarının fotokopileri, ile
işveren tarafından düzenlenmiş giriş çıkış tarihlerinizi gösterir belgeler, veya
maaş bordroları, veya
yıllık kazanç belgeleri (jaaoropgave), veya
işyerinin bağlı olduğu özel emeklilik sandıkları (bedrijfspensioenfonds) tarafından düzenlenmiş belgelerin

örneklerinin Müşavirliğimize/Ataşeliğimize gönderilmesi gerekmektedir.

Bu belgelerin hiçbirisinin elinizde bulunmaması halinde ise gerekli araştırmanın yapılabilmesi için; Hollanda’da çalıştığınız her bir iş yeri ile ilgili olarak,

iş yerinin unvanı ve faaliyet alanını,
iş yerinin adresini
çalıştığınız tarihleri

bildiriniz.

Yukarıda belirtilen bilgi ve belgeleri Müşavirliğimize/Ataşeliğimize göndermeniz halinde gerekli araştırma ve işlemler yapılacak ve sonuçtan tarafınıza bilgi verilecektir.

Türkiye’ye kesin dönüş yaptım. Hollanda’da ev kadını olarak ikamet ettiğim süreleri gösterir ikamet belgesini nasıl temin ederim?

Hollanda’da ikamet ettiğiniz süreleri gösterir belgeyi (uitreksel/vestiging in Nederland) Hollanda’da en son ikamet ettiğiniz belediyeden almanız gereklidir. İlgili belediyeden alacağınız ikamet belgesini Lahey Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirliği veya Rotterdam / Deventer Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliklerine ibraz ederek yurtdışı hizmet borçlanması işlemlerinde kullanılmak üzere bu birimler tarafından ikamet ya da hizmet belgesi düzenlenmesini talep edebilirsiniz.

Bu amaçla bu birimlerimizden birisine;

Belediyeden aldığınız ikamet belgesinin aslını,
Nüfus cüzdanınızın ön ve arka yüzlerinin fotokopisi,
Çalışmalarınız varsa bunları gösterir belgeler (bonservis, maaş bordrosu, jaaropga ve veya işyeri emeklilik sandığı tarafından düzenlenmiş belge)
Maluliyet aylığı alıyor iseniz, başlangıç tarihini ve oranını gösterir belge,

ile birlikte başvurunuz.

Türkiye’de sahip olduğum meslek diploması Hollanda’da geçerli midir? Bu diplomanın denkliği nasıl sağlanır?

Öncelikle Türkiye’de Mesleki Yeterlilik Kurumu’na başvurarak Europass belgelerini temin ediniz. Europass belgelerini almanız, diplomanızın Hollanda’da denkliğinin mutlaka kabul edileceği anlamını taşımaz, ancak işlemlerinizi kolaylaştırır.

Hollanda dışından alınmış diplomaların denklik değerlendirmesi, bu konuda uzman olan Nuffic ve Colo kuruluşları tarafından yapılmaktadır. Ancak başvurunuzu bu kuruluşların ortak çalıştıkları Diploma Denkliği Enformasyon Merkezi’ne (www.idw.nl) yapmanız gereklidir.

Meslek diplomalarında görülen dersler, toplam ders süreleri dikkate alınarak Hollanda’da hangi eğitim ile eş değerde olabileceği belirlenmektedir. Örneğin, yurtdışında otomobil tamir eğitimi almış bir kişiye “otomobil tamircisi olarak çalışabilir” belgesi verilmemektedir. Diplomanın Hollanda’daki karşılığının ne olabileceği belirtilip, kişinin o meslekte çalışıp çalışamayacağı işveren ya da meslek kuruluşunun değerlendirmesine bırakılmaktadır.

Hollanda’dan aldığım çocuk paraları, çocuklarımın Türkiye’de bulunması/eğitim görmesi nedeniyle kesilebilir mi?

Türkiye’ye transfer edilen çocuk paraları “ikamet edilen ülke prensibi” gerekçe gösterilerek 1 Ocak 2013 tarihinde % 40 oranında kesilmiştir.

Kesinti kararlarına karşı çeşitli davalar açılmıştır. Her iki ebeveynin de Türkiye’de ikamet ettiği durumda açılan davaların ilk aşaması olumsuz neticelenmiştir. Konu temyiz sürecindedir. Ebeveynlerden en az birisinin Hollanda’da bulunduğu durumla ilgili açılan dava süreci devam etmektedir. Davalar sadece dava açanları bağlamaktadır. Dava açmayanların yapılan kesintileri geri alma olanağı yoktur. Bu nedenle çocuk paraları kesilen her vatandaşımız kesinti kararına karşı dava açmak zorundadır. Bu konuda Lahey Çalışma ve Sosyal Güvenlik Müşavirliği veya Rotterdam/Deventer Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ataşeliklerinden yardım alabilirsiniz.

Dikkat! Çocuk paraları 1 Ocak 2015 tarihinden itibaren tamamen kesilecektir. Bu kesinti kararlarına karşı mutlaka vaktinde itiraz edilmeli ve dava açılmalıdır.